پاسخ به سوالات پرتکرار سامانه املاک و اسکان | راهنمای کامل

مقدمه

آیا تا به حال هنگام استفاده از سامانه املاک و اسکان دچار سردرگمی شده‌اید؟ آیا نمی‌دانید کد یکتای ملک را از کجا پیدا کنید یا میزان مالکیت را چگونه وارد کنید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، تنها نیستید.

با راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان، میلیون‌ها ایرانی موظف شده‌اند اطلاعات ملکی خود را در این سامانه ثبت کنند. این سامانه که برای ساماندهی بازار املاک، شفاف‌سازی مالکیت‌ها و اجرای سیاست‌های مالیاتی طراحی شده، اما بسیاری از کاربران با چالش‌های متعددی در استفاده از آن مواجه می‌شوند.

سوالاتی مانند:

• کد یکتای ملک را از کجا پیدا کنیم؟

• میزان مالکیت را چگونه محاسبه و ثبت کنیم؟

• چطور اقامتگاه قبلی را حذف کنیم؟

• از کجا بفهمیم که در سامانه ثبت‌نام شده‌ایم؟

این‌ها تنها بخشی از دغدغه‌های روزانه‌ای است که هزاران نفر با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. برخی به دلیل عدم ثبت صحیح اطلاعات، در دریافت وام بانکی یا انجام معاملات ملکی با مشکل روبه‌رو می‌شوند؛ برخی دیگر نگران جریمه‌های احتمالی هستند.

در این راهنمای جامع، به رایج‌ترین سوالات و مشکلات کاربران سامانه املاک و اسکان پاسخ داده‌ایم. شما با مطالعه این مقاله نه‌تنها با مفاهیم کلیدی و فرایند ثبت اطلاعات آشنا می‌شوید، بلکه راه‌حل‌های عملی برای رفع خطاهای رایج را نیز خواهید یافت.

اگر قصد دارید بدون سردرگمی و با اطمینان کامل، اطلاعات ملکی خود را در سامانه ثبت کنید، این مقاله دقیقاً همان چیزی است که نیاز دارید. با ما همراه باشید!

شماره واحد و کد یکتای ملک چیست و چگونه آن را پیدا کنیم؟

تعریف کد یکتای ملک و کاربردهای آن

شماره واحد در سامانه املاک، همان شماره شناسایی ملک یا کد یکتای ملک است؛ شناسه‌ای منحصربه‌فرد که برای هر واحد مسکونی یا غیرمسکونی اختصاص داده می‌شود. این کد برای ثبت یکپارچه اطلاعات، انجام معاملات رسمی، استعلام‌های ملکی و حتی دریافت طرح تفصیلی ملک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

راه‌های پیداکردن شماره شناسایی ملک

برای دسترسی آسان به کد شناسایی ملک، می‌توانید از یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:

روش اول - یافتن کد از طریق سند تک‌برگ ملک

ساده‌ترین و سریع‌ترین روش برای پیدا کردن کد شناسایی ملک، مراجعه به سند مالکیت تک‌برگ است. این کد معمولاً در قسمت بالا، سمت راست سند، در کادری مشخص درج شده و با عنوان «شناسه یکتا» مشخص می‌شود.

اگر سند شما از نوع دفترچه‌ای است، ممکن است این کد در آن ثبت نشده باشد، زیرا اسناد قدیمی‌تر قبل از اجرای طرح شماره‌گذاری یکتا صادر شده‌اند. در این صورت باید از روش‌های دیگر برای یافتن کد استفاده کنید. همچنین توجه داشته باشید که این شماره با شماره پلاک ثبتی یا کدپستی متفاوت است و نباید با آن‌ها اشتباه گرفته شود.

روش دوم - استعلام از سایت نقشه تهران

برای استفاده از این روش، ابتدا به وبسایت نقشه تهران مراجعه کنید و صبر کنید تا نقشه به‌طور کامل بارگذاری شود. سپس با استفاده از ابزار جستجو یا حرکت روی نقشه، موقعیت دقیق ملک مورد نظر خود را پیدا کنید.

پس از یافتن محل ملک، نحوه دریافت اطلاعات بسته به دستگاه شما متفاوت است:

• در کامپیوتر: روی نقطه دقیق ملک کلیک راست کنید و منوی کوچکی ظاهر می‌شود.

• در تلفن همراه: انگشت خود را چند ثانیه روی موقعیت ملک نگه دارید تا منو باز شود.

در منوی نمایش‌داده‌شده، گزینه سوم با عنوان « شماره شناسایی ملک » را انتخاب کنید. پس از کلیک، پنجره‌ای حاوی اطلاعات کامل شامل کد شناسایی ملک، شماره پلاک ثبتی، مختصات UTM و طول و عرض جغرافیایی نمایش داده خواهد شد. این اطلاعات را یادداشت کرده یا اسکرین‌شات بگیرید تا در مراحل بعدی استفاده کنید.

روش سوم - استفاده از رسید عوارض نوسازی

اگر قبض یا رسید عوارض نوسازی ملک را در اختیار دارید، می‌توانید به‌راحتی کد شناسایی ملک را در آن پیدا کنید. این کد معمولاً در قسمت بالای قبض یا در بخش مشخصات ملک درج شده است.

مهم است بدانید که کد درج‌شده روی قبوض آب، برق و گاز ممکن است کد پستی باشد و نباید با شماره شناسایی ملک اشتباه گرفته شود. فقط عوارض نوسازی و برخی قبوض صادرشده از شهرداری، کد یکتای ملک را نمایش می‌دهند. اگر رسید عوارض جدید ندارید، می‌توانید با مراجعه به سامانه خدمات الکترونیک شهرداری یا مراجعه حضوری، آخرین قبض را دریافت کنید.

روش چهارم - مراجعه حضوری به خدمات الکترونیک شهرداری

اگر روش‌های قبلی برای شما کارساز نبود می‌توانید با در دست داشتن مدارک شناسایی و سند مالکیت به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک شهرداری مراجعه کنید.

پرسنل شهرداری پس از بررسی مدارک شما و جستجو در سامانه، کد شناسایی ملک را استخراج کرده و در اختیارتان قرار می‌دهند. برخی شهرداری‌ها این خدمت را به‌صورت رایگان ارائه می‌کنند، اما در برخی مناطق ممکن است هزینه ناچیزی دریافت شود. توصیه می‌شود قبل از مراجعه، با شهرداری منطقه خود تماس گرفته و از مدارک لازم و ساعات کاری مطلع شوید تا زمان خود را هدر ندهید.

راهنمای کامل تکمیل بخش میزان مالکیت در سامانه املاک

برای پر کردن بخش میزان مالکیت لازم است مراحل زیر را انجام دهید:

1. ورود به سامانه
ابتدا وارد سامانه املاک و اسکان شوید.

2. انتخاب گزینه ثبت یا ویرایش اقامتگاه
اگر برای اولین‌بار قصد ثبت ملک را دارید، گزینه «ثبت اقامتگاه جدید» را انتخاب کنید.
در صورتی که ملک قبلاً ثبت شده، گزینه «ویرایش اقامتگاه فعلی» را بزنید.

3. یافتن بخش اطلاعات مالکیت
در فرم ثبت یا ویرایش اقامتگاه در بخش اطلاعات مالکیت، بخشی با عنوان میزان مالکیت و تاریخ شروع مالکیت وجود دارد. این قسمت معمولاً به‌صورت کادر متنی یا منوی کشویی طراحی شده است که امکان وارد کردن عدد را فراهم می‌کند.

4. وارد کردن میزان مالکیت
میزان مالکیت خود را بر حسب دانگ وارد کنید:

• اگر مالک نصف ملک هستید، عدد ۳ (۳ دانگ از ۶ دانگ) را وارد کنید.

• اگر یک‌چهارم ملک متعلق به شماست، عدد ۱.۵ وارد شود.

• در صورت مالکیت کامل ملک، عدد ۶ را وارد کنید.

5. ثبت نهایی اطلاعات
پس از وارد کردن عدد مربوط به میزان مالکیت، اطلاعات را ثبت و ذخیره کنید.

نکات مهم در ثبت مالکیت مشاع

در املاک مشاع که چند نفر در آن سهیم هستند، رعایت نکات زیر ضروری است:

• هماهنگی با سایر مالکان: قبل از ثبت، با دیگر مالکان هماهنگ شوید تا از سهم هر نفر اطمینان حاصل کنید.

• جمع دانگ‌ها برابر ۶: جمع کل دانگ تمام مالکان باید دقیقاً ۶ باشد. اگر کمتر یا بیشتر باشد، سامانه خطا خواهد داد.

• ثبت دقیق اعشار: اگر سهم شما عددی اعشاری مانند ۱.۵ یا ۲.۵ است، حتماً آن را با همان دقت وارد کنید.

• تطابق با سند: میزان مالکیتی که وارد می‌کنید باید کاملاً منطبق با آنچه در سند مالکیت ثبت شده باشد. هرگونه تناقض ممکن است در آینده مشکل‌ساز شود.

• ثبت مستقل هر مالک: هر مالک باید با حساب کاربری خودش وارد سامانه شده و میزان مالکیت خود را به‌صورت جداگانه ثبت کند.

اگر با خطایی مواجه شدید که می‌گوید «جمع دانگ‌ها صحیح نیست» ابتدا با سایر مالکان تماس بگیرید و از میزان دانگی که آن‌ها ثبت کرده‌اند مطلع شوید. سپس محاسبات را دوباره چک کنید تا مشکل برطرف شود.

آموزش حذف و تغییر اقامتگاه در سامانه املاک

مراحل حذف اقامتگاه قبلی

برای حذف اقامتگاه قبلی لازم است مراحل زیر را انجام دهید:

1. ورود به سامانه
ابتدا وارد سامانه املاک و اسکان شوید.

2. انتخاب اقامتگاه‌
به بخش اقامتگاه‌ها در سامانه مراجعه کرده و اقامتگاه مورد نظر خود را انتخاب کنید.

3. اتمام اقامت
در کنار اقامتگاه مورد نظر، گزینه‌ای با عنوان «اتمام اقامت و ثبت اقامتگاه جدید» (یا عبارتی مشابه) وجود دارد. روی این گزینه کلیک کنید.

4. ثبت اطلاعات اقامتگاه جدید
پس از انتخاب گزینه اتمام اقامت، وارد صفحه‌ای می‌شوید که در آن باید اطلاعات اقامتگاه جدید را وارد کنید.

5. تأیید و ثبت نهایی
پس از تکمیل اطلاعات، آن‌ها را تأیید و نهایی کنید تا تغییرات در سامانه ثبت شود.

خطاهای رایج در فرایند تغییر اقامتگاه

در حین حذف اقامتگاه قبلی یا ثبت اقامتگاه جدید، ممکن است با خطاهایی روبه‌رو شوید. رایج‌ترین مشکلات و راه‌حل آن‌ها عبارتند از:

• خطای «تاریخ اتمام اقامت نامعتبر است»:  این خطا زمانی رخ می‌دهد که تاریخ وارد شده قبل از تاریخ شروع اقامت باشد. حتماً بررسی کنید که تاریخ اتمام بعد از تاریخ شروع باشد.

• خطای «کدپستی با اطلاعات ثبتی مطابقت ندارد»:  این مشکل نشان می‌دهد کدپستی که وارد کرده‌اید با اطلاعات موجود در سیستم شهرداری یکسان نیست. از سامانه پست استعلام دقیق بگیرید و کد صحیح را وارد کنید.

• خطای «امکان حذف اقامتگاه وجود ندارد»:  ممکن است اقامتگاه شما درگیر پرونده‌های اجرایی یا مالیاتی باشد. در این صورت باید با پشتیبانی سامانه تماس بگیرید.

• مشکل عدم نمایش دکمه اتمام اقامت:  اگر این دکمه نمایش داده نمی‌شود، ابتدا کش مرورگر خود را پاک کنید یا از مرورگر دیگری استفاده کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که با آخرین نسخه مرورگر کار می‌کنید.

• خطای «شما از قبل اقامتگاه فعال دارید» : این خطا نشان می‌دهد که اقامتگاه قبلی هنوز به‌درستی اتمام نیافته است. به بخش اقامتگاه‌ها برگردید و ابتدا آن را کامل پایان دهید.

اگر پس از امتحان راه‌حل‌های بالا همچنان با مشکل روبه‌رو هستید، با مراکز پشتیبانی سامانه املاک یا دفاتر خدمات الکترونیک شهرداری تماس بگیرید تا مشکل به‌صورت دستی بررسی شود.

تاریخ شروع اقامت در سامانه املاک را کجا باید وارد کنیم؟

1. ورود به سامانه
ابتدا وارد سامانه املاک و اسکان شوید.

2. انتخاب گزینه ثبت یا ویرایش اقامتگاه
اگر برای اولین‌بار قصد ثبت ملک را دارید، گزینه «ثبت اقامتگاه جدید» را انتخاب کنید.
در صورتی که ملک قبلاً ثبت شده، گزینه «ویرایش اقامتگاه فعلی» را بزنید.

3. یافتن بخش اطلاعات اقامت
در بخش اطلاعات اقامت، گزینه‌ای با عنوان «شروع اقامت» وجود دارد. در این قسمت باید تاریخ شروع اقامت خود را وارد کنید.

4. تأیید و ثبت نهایی
پس از تکمیل اطلاعات، آن‌ها را تأیید و نهایی کنید تا تغییرات در سامانه ثبت شود.

سوال: تاریخ شروع اقامت باید بزرگتر از شروع اقامت قبلی باشد یعنی چه؟
پاسخ: یعنی تاریخی که برای اقامت فعلی انتخاب میکنید باید بعد از تاریخ شروع اقامت قبلی باشه
مثلا اگر تاریخ شروع اقامت قبلی رو 1 آبان 1404 بوده،بعد از اتمام اقامت و شروع اقامت جدید نمیشه تاریخ شروع اقامت رو بزنید 1 مهر 1404

چگونه بفهمیم در سامانه املاک ثبت نام شده‌ایم؟ + روش استعلام

برای اطلاع از این‌که اقامتگاه شما در سامانه املاک و اسکان ثبت شده یا نه، کافی است وارد سامانه شوید و به بخش «اقامتگاه‌ها» مراجعه کنید. اگر اقامتگاه شما در این بخش نمایش داده شد، به این معناست که ثبت شده است.

همچنین اگر مالک ملک هستید و می‌خواهید بدانید آیا مستأجر، ملک شما را ثبت کرده یا نه، وارد سامانه شده و به بخش «املاک تحت مالکیت» بروید. اگر ملک مورد نظر شما در این قسمت نمایش داده شود، یعنی اطلاعات آن ثبت شده است.

ثبت ملک تجاری در سامانه املاک و نکات کلیدی

تفاوت ثبت ملک تجاری و مسکونی

بسیاری از کاربران تصور می‌کنند که ثبت ملک تجاری در سامانه املاک با فرایند متفاوتی نسبت به املاک مسکونی انجام می‌شود، اما واقعیت این است که مراحل ثبت کاملاً یکسان هستند.

تفاوت اصلی در نوع کاربری ملک است که به‌صورت خودکار توسط سامانه تشخیص داده می‌شود. این تشخیص بر اساس اطلاعات ثبتی، کدپستی و کاربری مشخص‌شده در سیستم شهرداری انجام می‌پذیرد.

املاک تجاری شامل فروشگاه‌ها، دفاتر کار، مطب‌ها، کارگاه‌ها، انبارها و هر فضایی که برای فعالیت‌های اقتصادی و غیرمسکونی استفاده می‌شود، می‌باشند. این املاک معمولاً عوارض و مالیات متفاوتی نسبت به املاک مسکونی دارند، اما نحوه ثبت در سامانه تفاوتی ندارد.

نکته مهم: اگر ملک شما استفاده ترکیبی دارد (مثلاً نیمی از آن مسکونی و نیمی تجاری است)، سامانه بر اساس کاربری غالب یا کاربری ثبت‌شده در سند، نوع ملک را تعیین می‌کند. در صورت وجود ابهام، می‌توانید با شهرداری منطقه تماس بگیرید.

نحوه تشخیص خودکار کاربری ملک توسط سامانه

یکی از ویژگی‌های هوشمند سامانه املاک و اسکان، تشخیص خودکار کاربری ملک است. این تشخیص از طریق ارتباط با بانک‌های اطلاعاتی شهرداری و سازمان ثبت اسناد انجام می‌شود.

زمانی که شما کدپستی و اطلاعات ثبتی ملک را وارد می‌کنید، سامانه به‌طور خودکار با سیستم‌های زیر ارتباط برقرار می‌کند:

• بانک اطلاعات شهرداری: که در آن کاربری هر ملک (مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی و...) ثبت شده است.

• سیستم ثبت اسناد: که اطلاعات رسمی سند مالکیت را در اختیار دارد.

• سامانه کدپستی: که موقعیت دقیق ملک و نوع کاربری محله را مشخص می‌کند.

پس از بررسی این اطلاعات، سامانه به‌صورت خودکار نوع کاربری ملک را در پروفایل آن درج می‌کند. شما نیازی به انتخاب دستی کاربری ندارید و سیستم این کار را به‌صورت هوشمند انجام می‌دهد.

اگر کاربری نمایش‌داده‌شده اشتباه است، باید به شهرداری منطقه مراجعه کنید و درخواست اصلاح کاربری ثبتی را ارائه دهید. تا زمانی که کاربری در سیستم شهرداری اصلاح نشود، در سامانه املاک نیز تغییر نخواهد کرد.

تاریخ شروع مالکیت در سند چیست و از کجا بخوانیم؟

تاریخ شروع مالکیت، همان تاریخ انتقال رسمی مالکیت ملک به فرد است که معمولاً در اسناد مالکیت تک‌برگی یا دفترچه‌ای درج می‌شود.

در اسناد تک برگ، تاریخ شروع مالکیت در بخش مشخصات مالک، قسمت مستند مالکیت نوشته می‌شود؛ جایی که عباراتی مانند «در تاریخ .... ، انتقال قطعی در دفترخانه شماره .... صورت گرفته» دیده می‌شود.

در اسناد دفترچه‌ای، تاریخ شروع مالکیت معمولاً در قسمت توضیحات سند یا در محل امضای طرفین درج می‌شود، اما محل مشخص و ثابتی برای آن تعیین نشده و بسته به نحوه تنظیم سند ممکن است متفاوت باشد.

نکته مهم: در اسناد تک برگ، تاریخی که در بالای سند، در سمت چپ درج شده، تاریخ ثبت سند است. (زمان تنظیم و ثبت رسمی آن در دفاتر ثبت اسناد) این تاریخ ممکن است با تاریخ وقوع معامله یا انتقال مالکیت متفاوت باشد و نباید با تاریخ شروع مالکیت اشتباه گرفته شود.

راهنمای یافتن و ثبت کد پستی در سامانه املاک و اسکان

پس از ورود به سامانه املاک و اسکان و انتخاب گزینه «ثبت اقامتگاه جدید» یا «اتمام اقامت و ثبت اقامتگاه جدید»، ابتدا باید وضعیت مالکیت را مشخص کنید. پس از آن، به بخش کد پستی هدایت می‌شوید.

در این مرحله، سامانه ممکن است کد پستی ملک را به‌صورت خودکار نمایش دهد. اگر این کد صحیح است، کافی است کد امنیتی را وارد کرده و روی گزینه «مرحله بعد» کلیک کنید.

اما در صورتی که کد پستی نمایش‌ داده شده اشتباه باشد، آن را فراموش کرده باشید یا نیاز به ویرایش داشته باشید، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

 1. روی گزینه «یافتن کد پستی» کلیک کنید.

2. وارد سامانه GNAF ⁵  پست شوید.

3. با استفاده از نقشه، کد پستی دقیق ملک خود را پیدا کرده و یادداشت کنید.

4. کد پستی صحیح را همراه با کد امنیتی در سامانه وارد کرده و روی «مرحله بعد» کلیک کنید تا به ادامه فرآیند هدایت شوید.

نکته:

• کد پستی درج‌شده روی قبوض آب، برق یا گاز ممکن است نادرست باشد؛ بنابراین توصیه می‌شود برای اطمینان، از سامانه رسمی پست استعلام بگیرید.

• هنگام ورود به سامانه پست، ممکن است بارگذاری کامل نقشه چند لحظه زمان ببرد. پس از نمایش نقشه، می‌توانید موقعیت دقیق ملک را مشاهده کرده و کد پستی درست را دریافت کنید.

آموزش گرفتن پرینت از سامانه املاک برای بانک

ورود به بخش جزئیات اقامتگاه

برای دریافت پرینت یا اسکرین‌شات از اطلاعات ثبت‌شده در سامانه املاک (که معمولاً بانک‌ها، دفاتر اسناد رسمی یا سایر مراجع اداری درخواست می‌کنند)، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. از منوی بالای صفحه، در سمت راست، گزینه مورد نظر را انتخاب کنید.

2. وارد بخش «اقامتگاه‌ها» شوید.

3. در بخش محل اقامت اصلی، روی گزینه «جزئیات» کلیک کنید.

4. در صفحه جدید، اطلاعات کامل ملک نمایش داده می‌شود. از این صفحه اسکرین‌شات بگیرید یا آن را پرینت کنید و به بانک یا دفترخانه ارائه دهید.

نتیجه‌گیری

در این راهنمای جامع، به پرتکرارترین سوالات و چالش‌های کاربران سامانه املاک و اسکان پاسخ دادیم. از یافتن کد یکتای ملک گرفته تا ثبت میزان مالکیت، حذف اقامتگاه قبلی، یافتن کد پستی صحیح و گرفتن پرینت برای بانک، تمام موارد کلیدی را به‌صورت گام‌به‌گام بررسی کردیم.

نکته مهم این است که سامانه املاک و اسکان ابزاری است برای ساماندهی بازار املاک و شفاف‌سازی اطلاعات مالکیت. ثبت صحیح اطلاعات نه‌تنها از جریمه‌های احتمالی جلوگیری می‌کند، بلکه در مواقعی که نیاز به دریافت وام بانکی، انجام معاملات ملکی یا ارائه مدارک رسمی دارید، کارآمد خواهد بود.

سوالات متداول

منابع

راهنمای سامانه – سامانه املاک و اسکان

سامانه GNAF – شرکت ملی پست

اطلاعات مربوط به سند – سازمان ثبت اسناد و املاک کشور