نقش مهندس نقشه بردار در دعاوی و اختلافات ملکی زمین

مقدمه

آیا تا به حال با اختلاف بر سر مرز زمین، تداخل در مالکیت یا تعارض در اسناد ملکی مواجه شده‌اید؟ آیا می‌دانید چرا برخی از دعاوی ملکی سال‌ها در دادگاه باقی می‌مانند و چه کسی می‌تواند با دقت علمی به حل این معضل کمک کند؟

دعاوی ملکی از رایج‌ترین پرونده‌های حقوقی در ایران هستند. از تصرف عدوانی گرفته تا اختلاف در حدود اربعه، از جعل سند تا تقسیم اموال مشترک، همه این موارد نیازمند شواهد فنی و کارشناسی دقیق هستند. اما در میان پیچیدگی‌های قانونی، اسناد قدیمی و ابهامات مرزی، یک متخصص کلیدی وجود دارد که کمتر شناخته شده اما نقش تعیین‌کننده‌ای دارد: مهندس نقشه بردار.

مهندس نقشه بردار با استفاده از ابزارهای پیشرفته مانند توتال استیشن و دستگاه‌های GNSS، موقعیت دقیق جغرافیایی املاک را تعیین می‌کند، نقشه‌های UTM دوخطی تهیه می‌کند و تداخلات مرزی را شناسایی می‌کند. گزارش‌های فنی این کارشناسان رسمی دادگستری، مبنای تصمیم‌گیری قضات در دادگاه قرار می‌گیرد و می‌تواند سرنوشت یک پرونده را تعیین کند.

اما چرا اصلاً دعاوی ملکی در ایران به این اندازه رایج است؟ فقدان نقشه‌های دقیق در اسناد قدیمی، اشتباهات ثبتی، تغییرات شهری و عدم آگاهی از الزامات فنی از جمله دلایل اصلی بروز این اختلافات هستند. در بسیاری از موارد، ملک‌هایی که دهه‌ها پیش ثبت شده‌اند، فاقد مختصات UTM و اطلاعات جغرافیایی دقیق هستند و این کمبود، زمینه‌ساز تعارضات جدی است.

در این مقاله جامع، شما با تعریف دقیق دعاوی ملکی و دلایل بروز آن‌ها آشنا می‌شوید. تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری را درک خواهید کرد و خواهید دانست که کارشناس رسمی دادگستری نقشه برداری چه کسی است و چه شرایطی باید داشته باشد. همچنین نقش مهندس نقشه بردار در هر نوع دعوا، از تهیه گزارش کارشناسی گرفته تا حضور به عنوان شاهد فنی در دادگاه، به تفصیل بررسی می‌شود.

چه مالک ملک باشید، چه در حال خرید زمین، چه وکیل یا قاضی، این مقاله راهنمای عملی و علمی شماست برای درک عمیق‌تر از نقش حیاتی نقشه برداری در پیشگیری و حل اختلافات ملکی. تا پایان با ما همراه باشید تا دریابید چگونه یک گزارش فنی می‌تواند تفاوت بین سال‌ها دعوا و حل سریع مشکل را رقم بزند.

دعوای ملکی چیست و چرا رخ می‌دهد؟

تعریف دعوای ملکی

دعوای ملکی به اختلاف نظر یا مناقشه بین دو یا چند شخص حقوقی یا حقیقی درباره مالکیت، تصرف، استفاده یا دیگر حقوق ثابت بر روی قطعه زمین یا ساختمان گفته می‌شود. این نوع اختلافات معمولاً در دادگاه‌های عمومی و انقلابی مطرح می‌شوند و رسیدگی به آن‌ها نیازمند حضور متخصصان فنی و ارائه مستندات معتبر است.

موضوعات اصلی این دعاوی می‌تواند شامل حق مالکیت، دسترسی به زمین، مرزها، اجاره، شراکت، تقسیم اموال یا تصرف غیرمجاز باشد. گاهی این اختلافات به صورت خودجوش بین افراد شکل می‌گیرد و گاهی در پی عملیات حقوقی مانند خرید و فروش، انتقال مالکیت یا تغییر کاربری ملک بروز می‌کند.

در نظام قضایی ایران، گزارش‌های فنی و کارشناسی نقشه برداری نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین موقعیت واقعی املاک، تفسیر اسناد قدیمی و تشخیص تداخلات احتمالی دارند. این گزارش‌ها اغلب از طریق برداشت دقیق با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته نقشه برداری و تهیه نقشه‌های UTM انجام می‌شوند و مبنای تصمیم‌گیری قاضی قرار می‌گیرند.

دلایل اصلی بروز اختلافات زمین در ایران

اختلافات زمینی در ایران تحت تأثیر عوامل متعددی بروز می‌کنند که بیشتر آن‌ها ریشه در ضعف‌های ساختاری، عدم دقت در اسناد ثبتی، تغییرات شهری و کمبود آگاهی عمومی از الزامات حقوقی دارند.

فقدان نقشه‌های دقیق در سندهای قدیمی یکی از مهم‌ترین عوامل است. در گذشته، اسناد مالکیت تنها ابعاد و مساحت ملک را مشخص می‌کردند و اطلاعات جغرافیایی دقیقی مانند مختصات UTM، حدود اربعه و موقعیت واقعی ملک در آن‌ها ثبت نمی‌شد. این کمبود باعث شده است که در مواقعی که ملک دارای معارض است یا تغییراتی در مرزها رخ داده، اختلافات جدی بین مالکان به وجود آید.

اشتباهات ثبت اسناد یا نقشه برداری دستی نیز از دیگر دلایل شایع است. در مواردی به دلیل استفاده از روش‌های قدیمی نقشه برداری یا عدم دقت در ثبت اطلاعات، خطاهایی در محل واقعی مرزها و محدوده ملک رخ داده است. این اشتباهات در طول زمان منجر به تداخل سندی و در نهایت دعاوی ملکی می‌شوند.

انتقال مالکیت نامتناسب زمانی رخ می‌دهد که مراحل قانونی در انتقال مالکیت رعایت نشود. عدم رجوع به مشاوران حقوقی یا کارشناسان رسمی می‌تواند منجر به بروز اختلافات مالکیتی شود. این امر اغلب در معاملاتی اتفاق می‌افتد که بدون بررسی دقیق و تهیه نقشه وضع موجود انجام می‌شوند.

تغییرات شهری و توسعه زیرساخت‌ها با گسترش شهرنشینی و تغییرات فیزیکی محیط‌های شهری، موقعیت واقعی املاک تغییر کرده و گاهی باعث ایجاد تعارض در حدود اربعه می‌شود. این تغییرات بدون به‌روزرسانی مناسب در اسناد ثبتی، فرصت‌های زیادی برای بروز دعاوی فراهم می‌کنند.

عدم شناخت کافی از الزامات فنی و حقوقی باعث می‌شود بسیاری از افراد در هنگام خرید یا فروش ملک به اهمیت دستگاه‌های فنی و کارشناسی‌های دقیق توجه نکنند. این عدم آگاهی موجب می‌شود در مواقعی که ملک دارای مشکلات مرزی است، فرد متضرر شود و دعوایی در پی داشته باشد.

استفاده از اسناد دستنویس یا غیررسمی در برخی مناطق نیز همچنان رایج است. این اسناد از اعتبار حقوقی لازم برخوردار نیستند و موجب افزایش احتمال بروز تعارضات و دعاوی ملکی می‌شوند.

تغییرات در وضعیت قانونی اراضی گاهی اوقات بدون اطلاع کافی از مالک قبلی اتفاق می‌افتد. مثلاً تبدیل زمین کشاورزی به مسکونی، تملک دولتی یا واگذاری مجدد می‌تواند منجر به دعاوی حقوقی شود.

تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری در املاک

در نظام حقوقی کشور، دعاوی ملکی به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند: دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری. این تقسیم‌بندی با توجه به نوع اعمال ناشی از اختلافات ملکی و نحوه رسیدگی به آن‌ها در دستگاه قضایی صورت می‌گیرد.

دعاوی حقوقی ملکی و نمونه‌های آن

دعاوی حقوقی به اختلافاتی گفته می‌شود که در آن طرفین درباره مالکیت، استفاده یا حقوق قانونی بر روی یک ملک اختلاف نظر دارند. در این نوع دعاوی، موضوعاتی مانند خلع ید، اثبات مالکیت، تقسیم اموال مشترک یا اجرای تعهدات قراردادی مطرح می‌شود.

نمونه‌های دعاوی حقوقی در حوزه زمین شامل موارد زیر است:

• اختلاف در مالکیت: زمانی که دو یا چند شخص ادعای مالکیت بر یک قطعه زمین دارند

• اختلاف در اجاره: درگیری‌های مربوط به مدت اجاره، مبلغ اجاره یا تمدید و فسخ قرارداد

• تقسیم اموال: اختلاف در تقسیم زمین‌های مشاعی یا ارثی

• شراکت‌های ناموفق: درگیری‌های ناشی از خروج یکی از شرکا یا عدم توافق در مدیریت مشترک ملک

مرجع رسیدگی به این نوع دعاوی، دادگاه‌های عمومی حقوقی محل وقوع ملک است. در این دعاوی، ارائه مستندات مالکیت، گزارش‌های کارشناسی و نقشه‌های دقیق حدود املاک نقش کلیدی دارد.

دعاوی کیفری ملکی و نمونه‌های آن

دعاوی کیفری به آن دسته از تخلفات گفته می‌شود که به صورت عمدی و غیرقانونی در حوزه املاک انجام می‌شوند و ماهیت جرمی دارند. در این نوع دعاوی، فرد متهم به ارتکاب یک عمل مجرمانه است که موجب ضرر و زیان به دیگران یا نقض حقوق عمومی می‌شود.

نمونه‌هایی از دعاوی کیفری در حوزه زمین عبارتند از:

• تصرف عدوانی: دخول غیرمجاز به ملک دیگری و استفاده از آن بدون اجازه مالک

• جعل سند: تهیه و ارائه سند مالکیت جعلی برای تصاحب ملک دیگری

• تخریب اموال غیر: ایجاد خسارات مادی به ملک دیگری به صورت عمدی

• فروش مال غیر: فروش زمین یا ملکی که متعلق به شخص دیگری است

• کلاهبرداری در معاملات املاک: استفاده از ترفند و فریب برای دریافت وجه از خریدار بدون تحویل ملک

مرجع رسیدگی به این نوع دعاوی، دادسرای عمومی و انقلابی است. در این دعاوی، علاوه بر مستندات حقوقی، گزارش‌های کارشناسی فنی و تطبیق موقعیت ملک با اسناد موجود به عنوان شواهد مهمی در تشخیص جرم و محکومیت متهم محسوب می‌شوند.

مهندس نقشه بردار چه کسی است؟

تعریف و شرایط کارشناس رسمی دادگستری نقشه برداری

مهندس نقشه بردار، فرد متخصصی است که با داشتن تحصیلات عالی در رشته نقشه برداری و آشنایی عمیق با قوانین ثبتی و حقوقی، اقدام به تعیین دقیق موقعیت‌های جغرافیایی، مرزها، مختصات UTM و مشخصات هندسی املاک می‌کند. این رشته علمی، ترکیبی از دانش فنی، ریاضی، ژئودزی، توپوگرافی و قانون است که به منظور برداشت، پیاده‌سازی و تفسیر اطلاعات مکانی املاک و اراضی به کار گرفته می‌شود.

در نظام قضایی و ثبتی ایران، کارشناس رسمی دادگستری نقشه برداری شخصی است که باید شرایط زیر را داشته باشد:

• دارای مدرک کارشناسی در رشته نقشه برداری

• حداقل ۵ سال سابقه کار مرتبط

• پروانه فعالیت از کانون کارشناسان رسمی دادگستری یا مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه

این افراد مسئولیت تهیه گزارش‌های فنی و کارشناسی را در اختلافات مرزی، دعاوی ملکی، حل تعارضات اسنادی و نیز در امور ثبتی و شهرسازی بر عهده دارند. گزارش‌های آن‌ها دارای اعتبار قانونی هستند و در صورت عدم اثبات خلافشان، مبنای تصمیم‌گیری قاضی قرار می‌گیرند.

وظایف و مسئولیت‌های اصلی مهندس نقشه بردار

مهندس نقشه بردار در نظام قضایی و ثبتی ایران وظایف و مسئولیت‌های متعددی بر عهده دارد که عبارتند از:

در حوزه دعاوی ملکی:

• تعیین دقیق موقعیت‌های جغرافیایی و مرزهای املاک

• برداشت دقیق حدود ملک با استفاده از ابزارهای پیشرفته

• تهیه نقشه‌های UTM و مقایسه وضع موجود با اسناد ثبتی

• تفسیر اسناد قدیمی و تطبیق آن‌ها با واقعیت فیزیکی

• تشخیص تداخلات و تعارضات مرزی

در حوزه ثبتی و کاداستر:

• جانمایی پلاک‌های ثبتی بر روی زمین

• تطبیق اسناد ثبتی با موقعیت واقعی ملک

• رفع تعارضات مرزی از طریق نقشه‌های دوخطی

• بررسی تاریخچه ثبتی املاک

در دادگاه:

• تهیه گزارش‌های کارشناسی قابل استناد برای مراجع قضایی

• حضور به عنوان شاهد فنی در جلسات دادگاه

• پاسخگویی به سوالات قاضی و وکلا

• ارائه توضیحات تخصصی درباره گزارش‌های فنی

این وظایف نشان می‌دهد که مهندس نقشه بردار نقشی کلیدی در پیشگیری، تشخیص و حل اختلافات ملکی ایفا می‌کند.

نقش مهندس نقشه بردار در انواع دعاوی ملکی

نقش نقشه بردار در دعاوی حقوقی

در دعاوی حقوقی، مهندس نقشه بردار وظیفه تهیه گزارش کارشناسی را بر عهده دارد. این گزارش شامل موارد زیر است:

• برداشت دقیق حدود ملک و مقایسه آن با اسناد موجود (سند مالکیت، نقشه‌های قدیمی، عکس‌های هوایی)

• تهیه نقشه UTM دوخطی که وضع موجود و ابعاد سندی ملک را به صورت مقایسه‌ای نشان می‌دهد

• محاسبه دقیق مساحت هر دو طرف دعوا

• ارائه گزارش مکتوب با ذکر مشخصات فنی، مختصات، تداخلات و پیشنهادات حل اختلاف

این گزارش‌ها به عنوان مستندات قابل استناد در دادگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صورت لزوم، نقشه بردار به صورت شفاهی نیز در جلسه دادگاه حاضر می‌شود و توضیحات لازم را ارائه می‌دهد.

نقش نقشه بردار در دعاوی کیفری

در دعاوی کیفری، مهندس نقشه بردار نقش یک شاهد فنی یا کارشناس امریه‌ای را ایفا می‌کند. وظایف اصلی او در این نوع دعاوی عبارتند از:

• ثبت موقعیت واقعی ملک و مقایسه آن با اسناد موجود به منظور اثبات تصرف عدوانی

• استفاده از عکس‌های هوایی و فیلم‌برداری‌های قبلی برای اثبات سبق تصرف

• تهیه گزارش کارشناسی فنی برای اثبات وجود تداخل یا تغییرات غیرمجاز در محدوده ملک

• تحلیل داده‌های کاداستری برای اثبات عدم تطابق اقدامات متهم با قوانین ثبتی

این اطلاعات به دادگاه کمک می‌کند تا درباره وجود یا عدم وجود جرم تصمیم‌گیری کند.

نقش نقشه بردار در دعاوی ثبتی

در مواردی که اختلافات ناشی از تعارض اسناد مالکیت یا عدم انطباق با نقشه‌های کاداستر است، مهندس نقشه بردار نقشی کلیدی در پیشگیری از بروز دعاوی ایفا می‌کند. وظایف او در این شرایط شامل موارد زیر است:

• جانمایی پلاک ثبتی بر روی زمین و نقشه‌های موجود

• تطبیق اسناد ثبتی با موقعیت واقعی ملک از طریق ابزارهای دقیق نقشه برداری

• رفع تعارضات مرزی با تهیه نقشه‌های دوخطی (نشان‌دهنده وضعیت ادعایی و وضعیت ثبتی)

• تحلیل تاریخچه ثبتی ملک با بررسی بنچاق‌ها، اسناد قدیمی و سوابق ثبتی

این اقدامات می‌توانند اختلافات را در همان مراحل ابتدایی، پیش از آنکه به دعاوی حقوقی یا کیفری منجر شوند، شفاف‌سازی و مدیریت کنند.

خدمات فنی مهندس نقشه بردار در حل اختلافات ملکی

برداشت دقیق و اندازه‌گیری حدود ملک

برداشت دقیق، اولین و مهم‌ترین مرحله از نقش فنی مهندس نقشه بردار در دعاوی ملکی است. این عملیات با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته‌ای چون توتال استیشن (Total Station) و دستگاه‌های GNSS چندفرکانسه صورت می‌گیرد. این تجهیزات امکان اندازه‌گیری مختصات UTM با دقتی در حد چند سانتی‌متر را فراهم می‌کنند.

مراحل انجام برداشت دقیق به ترتیب زیر است:

بازدید میدانی: مهندس نقشه بردار به محل ملک مراجعه کرده و شرایط فیزیکی زمین، وجود بنچاق‌ها، علائم مرزی و همچنین وضعیت اطراف ملک را بررسی می‌کند.

استقرار ایستگاه: با استفاده از دستگاه‌های توتال استیشن یا GNSS، نقاط کلیدی ملک (مانند گوشه‌ها) اندازه‌گیری می‌شود.

ثبت داده‌ها: تمامی اطلاعات مختصاتی، ابعاد، مرزها و شرایط موجود ضبط و به صورت دیجیتالی ذخیره می‌شوند.

مقایسه با اطلاعات قدیمی: داده‌های برداشت‌شده با اطلاعات موجود در سند مالکیت، عکس‌های هوایی و نقشه‌های قبلی مقایسه می‌شوند.

این برداشت‌ها اساس تهیه نقشه‌های UTM دوخطی هستند که در اختلافات مرزی کاربرد فراوانی دارند.

تعیین حدود اربعه و تفسیر اسناد قدیمی

تعیین حدود اربعه به معنای مشخص کردن مرزهای چهارگانه یک ملک (شمالی، جنوبی، شرقی و غربی) است که اغلب در دعاوی ملکی با تداخل یا عدم انطباق اسناد قدیمی با وضع واقعی مواجه می‌شود.

نحوه تعیین حدود اربعه شامل موارد زیر است:

استناد به سند مالکیت: اطلاعات موجود در سند مالکیت، از جمله مساحت، ابعاد و اشاره به بنچاق‌ها و عوارض محلی، مبنای اصلی تعیین حدود اربعه است.

تفسیر عکس‌های هوایی: در مواردی که اسناد قدیمی اطلاعات کافی ندارند، از عکس‌های هوایی دهه‌های گذشته برای شناسایی آثار کشت و کار، قنات، چاه یا دیوارهای قدیمی استفاده می‌شود.

استفاده از نقشه‌های تاریخی: نقشه‌های ثبتی و شهرداری از گذشته تا کنون نیز برای تعیین تغییرات مرزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تحلیل تاریخچه ملک: بررسی تغییرات حقوقی، انتقال‌ها و تصرفات گذشته نیز در تعیین حدود اربعه موثر است.

نقش مهندس نقشه بردار در تفسیر اسناد شامل:

• تشخیص اشتباهات ثبتی از جمله خطا در آگهی‌ها، تحدید حدود، مساحت یا سند مالکیت

• بررسی تعارضات اسنادی در صورت وجود دو سند با مالکیت‌های متفاوت یا عدم تطابق اسناد با واقعیت

• تبدیل اطلاعات متنی به مختصات و ترسیم آن روی نقشه

تهیه گزارش کارشناسی و نقشه UTM دوخطی

پس از انجام برداشت و تعیین حدود اربعه، مهندس نقشه بردار گزارشی فنی و کارشناسی تهیه می‌کند که شامل اطلاعات میدانی، مقایسه با اسناد، تحلیل تاریخی و پیشنهادات حل اختلاف است.

محتوای گزارش کارشناسی شامل موارد زیر است:

مشخصات ملک: کد ملک، آدرس، پلاک ثبتی، مالک و سایر اطلاعات ثبتی

نقشه UTM دوخطی: نمایش وضع موجود ملک با یک رنگ و ابعاد سندی ملک با رنگ دیگر

محاسبه مساحت: محاسبه و مقایسه مساحت وضع موجود با سند مالکیت

تحلیل تداخلات: شناسایی منطقه تداخل و تحلیل اینکه از کدام طرف تعارض صورت گرفته است

پیشنهادات فنی: راهکارهایی برای حل اختلاف، مانند تقسیم منصفانه، اصلاح سند یا تعیین مرزهای جدید

شرح فرآیند انجام کار: گزارش دقیق از نحوه برداشت، تجهیزات استفاده‌شده، منابع مطالعاتی و استانداردهای رعایت‌شده

اعتبار قانونی گزارش:

گزارش کارشناسی رسمی دادگستری دارای اعتبار قانونی است و تنها در صورت اثبات خلاف آن قابل رد است. این گزارش مبنای تصمیم‌گیری قاضی قرار می‌گیرد و در دادگاه به عنوان مستند قابل استناد محسوب می‌شود.

در صورت لزوم، مهندس نقشه بردار به عنوان شاهد فنی در جلسه دادگاه حاضر می‌شود و توضیحات لازم را درباره گزارش ارائه می‌دهد. همچنین می‌تواند به سوالات قاضی و وکلا پاسخ دهد.

نتیجه گیری

دعاوی ملکی یکی از پیچیده‌ترین و پرتکرارترین چالش‌های حقوقی در ایران هستند که ریشه در ضعف‌های ساختاری، فقدان نقشه‌های دقیق در اسناد قدیمی، اشتباهات ثبتی و تغییرات شهری دارند. این اختلافات می‌توانند سال‌ها ادامه یابند و هزینه‌های سنگین مالی و روحی بر مالکان تحمیل کنند. اما راه حل این معضل در بهره‌گیری از دانش فنی و تخصصی مهندسان نقشه بردار نهفته است.

مهندس نقشه بردار با ترکیب دانش ریاضی، ژئودزی، قانون و فناوری‌های پیشرفته، نقش شاهد فنی، کارشناس امریه‌ای و مشاور تخصصی را در دعاوی حقوقی، کیفری و ثبتی ایفا می‌کند. از برداشت دقیق با توتال استیشن گرفته تا تهیه نقشه‌های UTM دوخطی، از تفسیر اسناد قدیمی تا تشخیص تداخلات مرزی، همه این خدمات به قاضی کمک می‌کنند تا بر اساس شواهد علمی و معتبر تصمیم بگیرد.

گزارش‌های کارشناسی رسمی دادگستری نقشه برداری دارای اعتبار قانونی کامل هستند و می‌توانند تفاوت بین سال‌ها دعوا و حل سریع اختلاف را رقم بزنند. این گزارش‌ها نه تنها در مرحله دادرسی بلکه در پیشگیری از بروز دعوا نیز نقش حیاتی دارند. خریداران ملک، مالکان فعلی، وکلا و قضات همگی می‌توانند از خدمات مهندسان نقشه بردار برای اطمینان از صحت معاملات، تطابق اسناد با واقعیت و حل اختلافات بهره‌مند شوند.

بنابراین، اگر با هر گونه ابهام، تعارض یا اختلاف ملکی مواجه هستید، اولین قدم مشورت با یک کارشناس رسمی دادگستری نقشه برداری است. سرمایه‌گذاری در دانش فنی و گزارش‌های کارشناسی دقیق، بهترین راه برای حفظ حقوق، پیشگیری از دعاوی طولانی و دستیابی به حل منصفانه و علمی اختلافات است. دانش و فناوری، کلید باز کردن قفل دعاوی ملکی هستند.

سوالات متداول

منابع

15 مورد اختلاف در مالکیت | دام های حقوقی – بنگاه املاک و دپارتمان بزرگ تاجران

آشنایی با مفهوم و دعاوی خلع ید و تصرف عدوانی – موسسه حقوقی داد و مهر قانون مدار

انواع دعاوی ملکی چیست | مراحل شکایت انواع دادخواست حقوقی ملکی – گروه حقوقی ندای حق

تأثیر کاداستر در جلوگیری از اشتباهات ثبتی نوشته رحمت الله شاهدی سید مهدی جلالی

تجاوز به حریم ملک به چه معناست – شبکه اطلاع‌ رسانی طلا و ارز

تحلیل حقوقی بزه تغییر کاربری غیرمجاز از طریق دیوارکشی اراضی زراعی و باغ‌ها با تأکید بر رویه قضایی – پژوهش های حقوق جزا و جرم شناسی

فصلنامه بین المللی قانون یار، تحلیل و بررسی حقوقی ثبت ملک و تحدید حدود نوشته بیژن مهربان

دعوای ملکی چیست؟ – مریم نصراللهی|وکیل پایه یک دادگستری

رفع اختلافات مرزی زمین های کشاورزی با عکس هوایی – نقشه برداران جوان